Шар
Шар — бұл барлық нүктелері ортасынан бірдей қашықтықта орналасқан кеңістік фигура.
Шардың ішінде бір ғана орталық нүкте болады, ал шардың сыртқы беті — дөңгелек пішінде.
🔸 Шардың негізгі бөліктері:
- Ортасы — шардың дәл ортасында орналасқан нүкте
- Радиус — орталықтан шардың бетіне дейінгі қашықтық
- Диаметр — шарды дәл ортасынан қақ бөліп өтетін түзу (екі радиустан тұрады)
🔸 Шарға мысалдар:
- Доп (футбол добы, волейбол добы)
- Көпіршік
- Жер планетасы (жер шары)
Тапсырмалар
✏️ 1-ТАПСЫРМА
Бос орынды толтыр:
- Шардың ортасынан бетіне дейінгі қашықтықты ______ деп атаймыз.
- Шарды қақ бөліп өтетін түзу — _______.
- Шардың беті қандай? — __________.
- Шардың ішіндегі нүкте — оның _______.
Жауабы: Радиусы, диаметр, тегіс, ортасы.
✏️ 2-ТАПСЫРМА
Берілген пішіндерді тап және сана, ұяшықтарға шыққан санды жаз.
Жауабы: [Суреттегі шарлар санын жазу]
✏️ 3-ТАПСЫРМА
Киім дүкенінде жұмыс істейтін қызметкер жейдеге баға көрсетілген парақшаны ілуді ұмытып кетті. Бұл парақша шар тәріздес пішінде болып, дүкен ішіндегі сөрелердің бірінде қалып қойған. Парақшаны тауып, тиісті жейдеге бекітуге көмектес.
Жауабы: [Суреттегі шар тәріздес парақшаны дұрыс жейдеге бекіту]
✏️ 4-ТАПСЫРМА
Берілген әріптерді тиісті сандармен сәйкестендір.
Жауабы: а- 2, б- 3, в- 1, г- 6, д- 4, к- 5
✏️ 5-ТАПСЫРМА
Атауын жаз:
Жауабы: Үшбұрыш, Шаршы, Параллелепипед, Конус, Шар
Тақырып бойынша қорытынды
1. Шар дегеніміз не?
2. Шардың ортасынан шетіне дейінгі қашықтық қалай аталады?
3. Қайсысы шарға ұқсас зат?
4. Шардың қандай қыры бар?
5. Шардың ең ұзын сызығы қалай аталады?