Параллепипед
Параллелепипед — бұл үш өлшемді (3D) фигура. Оны қорапқа, кітапқа немесе бөлмеге ұқсатуға болады.
Параллепипедтің қасиеттері:
- 6 жағы (беткейі) бар
- Әр беті — төртбұрыш
- Қарсы жақтары бір-біріне параллель және тең
- 8 төбесі бар
- 12 қыры болады
Мысал: Кітап, теледидар қорабы, сүттің немесе шырынның қорабы — бұлардың барлығы параллепипедке ұқсайды.
📐 Параллепипедтің көлемі қалай табылады?
Формуласы: V = a × b × h
Мұндағы:
V - параллепипедтің көлемі
а - ұзындығы
b - ені
h - биіктігі
Мысал: Ұзындығы 5 см, ені 3 см, биіктігі 4 см болса: V = 5 × 3 × 4 = 60 см³
Тапсырмалар
✏️ 1-ТАПСЫРМА
Айданың сүт құйылған қорабы параллепипед тәрізді. Оның ұзындығы – 10 см, ені – 6 см, биіктігі – 15 см. Сұрақ: Қораптың көлемі қанша?
Шешуі: V = a × b × h = 10 × 6 × 15 = 900 см³
Жауабы: 900 см³
✏️ 2-ТАПСЫРМА
Ұзындығы 8 см, ені 4 см, биіктігі 5 см қорап бар. Қораптың көлемін тап.
Шешуі: Көлем = ұзындығы × ені × биіктігі = 8 × 4 × 5 = 160 см³
Жауабы: 160 см³
✏️ 3-ТАПСЫРМА
Мұғалім параллелепипедтің ұзындығы – 12 см, ені – 0 см, биіктігі – 7 см деді. Сұрақ: Бұл есепте қате бар ма?
Жауабы: Иә, қате бар. Ені 0 см болмайды. Егер бір өлшемі 0 болса, параллелепипед болмайды.
✏️ 4-ТАПСЫРМА
Параллелепипедтің ұзындығы мен ені бірдей — 6 см, ал биіктігі — 10 см. Сұрақ: Оның көлемі қандай?
Шешуі: Көлем = 6 × 6 × 10 = 360 см³
Жауабы: 360 см³
✏️ 5-ТАПСЫРМА
Бір қораптың ұзындығы – 12 см, ені – 5 см, биіктігі – 4 см. Қораптың ішінде әрқайсысының көлемі 12 см³ болатын кішкентай кубиктер бар. Сұрақ: Қораптың ішіне ең көп дегенде қанша кубик сыяды?
Шешуі: Қораптың көлемі = 12 × 5 × 4 = 240 см³. Бір кубиктің көлемі = 12 см³. Демек, 240 ÷ 12 = 20 кубик сыяды.
Жауабы: 20 кубик
Тақырып бойынша қорытынды
1. Параллепипед пішінінің қанша жағы бар?
2. Параллепипед пішінінің көлемін қалай табамыз?
3. Параллепипедке ұқсайтын затты тап
4. Параллепипед пішінінің қанша қыры болады?
5. Параллелепипедтің барлық қырлары неге ұқсас?